Wyrzynarka- Informacje ogólne, obsługa, porady
INFORMACJE OGÓLNE
Budowa wyrzynarki
Do czego służy wyrzynarka
Narzędziem tym można ciąć przede wszystkim drewno, ale równie ż miękki metal i tworzywa. Za pomocą wyrzynarki można uzyskać prostą linię przecięcia lub linię przecięcia o nieregularnym kształcie (łuki, zygzaki). Narzędzie to służy także do wycinania okrągłych, prostokątnych i nieregularnych otworów. Jest więc niezbędne w warsztacie każdego majsterkowicza.
BRZESZCZOTY
|
Wyrzynarką można ciąć różne materiały. Do każdego z nich przeznaczone są odpowiednie brzeszczoty. Można je kupić oddzielnie lub w specjalnych zestawach. W zestawie znajduje się po kilka brzeszczotów do metalu, drewna i tworzywa mających różny rozmiar.
|
Każdy brzeszczot ma zaczep służący do osadzenia go w uchwycie mocującym.
Brzeszczoty do miękkiego drewna i sklejki mają ostrza drobne i gęsto rozmieszczone. Do twardego drewna i płyt pilśniowych stosuje się brzeszczoty o dużych ostrzach. Specjalny kształt ostrzy mają brzeszczoty do metalu i tworzywa. Do łuków i skomplikowanych kształtów powinno się używać tak zwanych brzeszczotów ślimakowych.
Aby umieścić brzeszczot w wyrzynarce trzeba odkręcić nieco pokrętło uchwytu mocującego, umieścić w nim końcówkę brzeszczotu mającą zaczep i dokręcić pokrętło. Przed rozpoczęciem pracy warto zrobić próbne nacięcie materiału.
W innych typach wyrzynarek brzeszczot umieszcza się po odchyleniu dźwigni blokady brzeszczotu. W starszych typach wyrzynarek brzeszczot mocuje się dokręcając niewielką śrubę.
OGÓLNE ZASADY CIĘCIA
W czasie cięcia płoza wyrzynarki powinna być równomiernie dociśnięta do krojonego materiału. Nie można dopuścić, by w trakcie pracy wpadła w turbulencje. Może się to skoczyć złamaniem brzeszczotu.
Twarde materiały trzeba ciąć na najniższym biegu, czyli z niedużą prędkością posuwu brzeszczotu. Im materiał jest bardziej miękki tym wyższy bieg trzeba ustawić.
Wyrzynarkę prowadzić należy powoli i cały czas w jednakowym tempie.
Cięcie drewna
Za pomocą wyrzynarki można wycinać w drewnie nieregularne kształty.
Do wyrzynarki dokupić można specjalny cyrkiel (czasami producenci sprzedają go razem z wyrzynarką w komplecie).
Na drugim jego końcu znajduje się szpikulec, który można przesuwać wzdłuż pręta. Przesuwając go zwiększa się lub zmniejsza promień planowanego do wycięcia otworu.
Cyrkiel mocuje się w specjalnie do tego przeznaczonym miejscu w płozie wyrzynarki. Chcąc wyciąć idealnie okrągły otwór zagłębia się jego drugi koniec w materiale, wyrzynarką zatacza się zaś krąg wokół tego punktu.
Wyrzynarką nie można wykonać skrętu o 90 stopni. Aby więc wyciąć w drewnie prostokątny kształt trzeba wykonać cztery następujące nacięcia:
Aby rozpocząć cięcie nie z brzegu a od środka deski trzeba użyć wiertarki z wiertłem o dużej średnicy lub otwornicą.
Wyrzynarka może też przecinać drewno pod innym kątem niż 90 stopni. Minimalny kąt cięcia w stosunku do powierzchni materiału wynosi 45 stopni. Kąt cięcia ustawia się regulując przekrzywienie płozy.
|
Chcąc wykonać skośne i jednocześnie równe cięcie deskę trzeba przymocować imadłami do stołu. Jednocześnie wzdłuż linii cięcia można imadłami przytwierdzić równą metalową listwę. W trakcie cięcia płoza będzie sunąć oparta o nią i linia przecięcia będzie idealnie prosta. |
Wyrzynarkę można przymocowywać na sztywno do stołu. Jej płozę przytwierdza się wówczas do kawałka mocnej deski z wyciętym otworem, przez który przechodzi brzeszczot. Deskę tę przymocowuje się do stołu na przykład za pomocą imadeł. Do poruszającego się brzeszczotu przykłada się deskę lub płytę i wycina zaplanowany kształt. Musi ona być dokładnie dociśnięta zwłaszcza w niedużej odległości od brzeszczotu. Aby nie narażać się na zranienie można deskę bądź płytę dociskać kawałkiem drewna.
Korzystając z wyrzynarki przymocowanej do stołu można dokonywać cięć wymagających szczególnej precyzji.
Wygodnym sposobem jest przymocowanie wyrzynarki do specjalnego stołu warsztatowego. Jednak nie wszystkie takie stoły są przystosowane do montażu wyrzynarek.
Cięcie metalu i tworzyw sztucznych
Cięcie tych materiałów odbywa się podobnie jak w przypadku drewna. Przed cięciem miękkiej stali warto nasmarować brzeszczot oliwą techniczną.
Przecinanie aluminium pójdzie łatwiej, gdy brzeszczot nasmaruje się olejem technicznym zmieszanym z denaturatem.
Przecinanie PCV, pleksi i innych tworzyw będzie łatwiejsze, gdy brzeszczot zwilży się wodą.
Brzeszczot zamocowany w wyrzynarce jest często niczym nie osłonięty. W trakcie pracy nietrudno jest więc o wypadek. Posługując się wyrzynarką trzeba zachować jak najdalej idącą ostrożność. Szczególnie, gdy korzystamy z wyrzynarki przymocowanej do stołu i której brzeszczot ustawiony jest na sztorc. Ponieważ w trakcie cięcia drewna unosi się w powietrzu dużo pyłu, warto wtedy pracować w masce i okularach ochronnych.
